Travma Nedir?

Psikolojide travmatik deneyimler/olaylar; ölüm veya ölüm tehdidinin bulunduğu, fiziksel, psikolojik veya yaşamsal bütünlüğe yönelik bir tehdidin ortaya çıktığı ağır yaralanma, kişinin kendisine veya sevdiği birinin başına gelen olaylara tanık olduğu zorlayıcı deneyimler olarak tanımlanır.

Travmatik olaylar beklenmedik bir şekilde aniden gelişir ve kişinin baş etme yollarını sekteye uğratır. Kişilerin travma karşısında verdiği tepkiler farklılık gösterir. Her bireyin biricikliği, durumu ele alışı ile vereceği tepkiyi de belirler. Bazı insanlarda anksiyete, depresyon gibi ruhsal rahatsızlıklar ortaya çıkabilirken bazı insanlarda da hayatın anlamını gözden geçirme, kişisel büyüme/gelişme ve güçlenmeyle sonuçlanabilir.

Travma sonrası büyüme, karşılaşılan zorlayıcı olaylarla mücadele sonrasındaki olumlu değişiklikler olarak tanımlanır. Birçok felsefi inanışa göre acı çekmek insanı olgunlaştırır ve değiştirir. Kierkegard ve Nietzsche gibi düşünürler, travmanın içerisinde acı çekmenin insanları hayatın anlamını sorgulamaya ittiğini öne sürerler. Travmalardan sonra büyüyen insanlarda bir takım değişiklikler gözlemlenebilir. Kişi kendi gücünü keşfeder, yaşamdaki olasılıkları fark eder ve ruhsal olarak gelişim gösterir. Kişi bu değişimler sayesinde yaşamdan daha fazla zevk almayı öğrenerek, hayatını daha anlamlı ve doyumlu kılar.

Travma yaşayan her bireyde travma sonrası büyüme gerçekleşmez. Bunun olabilmesi için birçok farklı etkene ihtiyaç vardır. Başta bireysel özellikler olmak üzere, sosyal destek de kişiye yardımcı olur. Kişi, böyle zorlu süreçlerden çıktığında psikolojik sağlamlık ve dayanıklılık özellikleri güçlenir. Psikolojik sağlamlık, zorlayıcı yaşam deneyimlerine rağmen bir amaç edinip hayata devam edebilme gücü olarak tanımlanır.

Travma sonrası büyüme çoğunlukla, bireylerin çok defa karşılaşabildikleri sağlık sorunları, kayıplar, kazalar, doğal afetler, ölümcül veya kronik hastalık tanısı sonucunda gerçekleşebilir. Hastalık deneyimi sadece hasta için değil, yakınları için de travmatik bir olaydır. Bireyler travmatik olaylar sırasında verdikleri tepkiler ve sonrasında kişiye özel baş etme teknikleri ile hayatlarını daha anlamlı kılabildikleri takdirde, travma sonrası büyüme gerçekleşir.